Los poemas que aquí se muestra, forman parte de la antología de poesía búlgara titulada Поезия срещу войната (‘Poesía contra la guerra’), publicada por la editorial Scribens y cuya traducción al español está en proceso. Aquí presentamos algunos de los poetas y poemas recogidos en ella.
Por VV.AA.
Traducción del búlgaro al español por Marco Vidal González
Crédito de la foto Ed. Scribens
7+1 poetas búlgaros contra la Guerra
Silvia Chóleva
(Sofía-Bulgaria, 1959). Escritora, editora y periodista. Ha publicado poemarios, novela y relatos. Obtuvo el Premio Nacional de Poesía Iván Nikólov y Hristo G. Danov (Bulgaria). EN la actualidad, trabaja para la Radio Nacional de Bulgaria en el programa Hristo Botev. Fue redactora de Sezon, Altera y Literaturen vestnik y profesora en la Universidad de Sofía (Bulgaria) y en la New Bulgarian University. En 2012 fundó la editorial de poesía DA.
Qué quedará tras la guerra en el siglo 21
Poco quedará Ryszard, en verdad poco,
de la poesía de este siglo enloquecido
con certeza Rilke, Eliot
y algunos otros venerables chamanes que conocieron el secreto.
Zbigniew Herbert
No quedará nada excepto
Los beneficios de la muerte
Fosas comunes e innecesarios zapatitos de niño
Supervivientes deambularán entre escombros
Humanoides irradiados de indiferencia
Habrán olvidado las letras y el ya innecesario arte
El abismo sobre ellos callará celestial
No hay quien declare el luto
Comenzarán por el principio:
Suelta el palo
Coge esta piedra
Golpea aquí
Chispa –
————–
Какво ще остане след войната в 21 век
„Малко ще остане, Ришарде, наистина съвсем малко от поезията на този безумен век
с положителност Рилке и Елиът
и неколцина още достойни шамани, владеещи тайната.“
/Збигнев Херберт/
Нищо няма да остане освен
Печалбите на смъртта
Масови гробове и ненужни детски обувки
Ще се мотаят оцелели сред разрушенията
Облъчени от безразличие човекоподобни
Забравили буквите и ненужното вече изкуство
Бездната над тях ще мълчи божествено
Няма кой да обяви траур
Ще започнат отначало –
Пусни тоягата
Вземи този камък
Удари тук
Искра –
(traducción de la cita del polaco al español por Xaverio Ballester)
Román Kissiov
(Kazanlak-Bulgaria, 1962). Poeta, artista y traductor de poesía. Graduado de la Escuela Superior de Arte de su ciudad natal y de la Academia Nacional de Arte de Sofía (Bulgaria), especializado en pintura. En la actualidad, trabaja en dos direcciones: poesía y bellas artes. Ha participado en exposiciones colectivas en diversos países y ha ilustrado decenas de libros de poetas. Es miembro del Centro PEN (Bulgaria), miembro honorario de la Unión de Escritores de Armenia y miembro del consejo editorial de la revista internacional de poesía, cultura poética y espiritualidad europea y asiática KADO.
Carta
Desde el final de la guerra
cuánto tiempo más
los pájaros en el cielo
volando sobre tu cabeza
te recordarán a los aviones de combate
y en las innumerables pilas de tierra
verás tumbas desconocidas
y maldecirás con amargura
al incansable topo del mundo:
la muerte
14.03.2022
————–
Писмо
След края на войната
колко време още
птиците в небето
кръжащи над твоята глава
ще ти напомнят бойни самолети
а в безчетните къртичини в полето
ще виждаш незнайни гробове
и ще проклинаш горчиво
неуморната къртица на света –
смъртта
14.03.2022 г.
Ana Tsankova
(Kardzhali-Bulgaria). Vive y trabaja en Sofía (Bulgaria). Sus poemas han sido publicados en las revistas NO Poezia, Nova asotsialna poezia, etc. Ha publicado en poesía Arheologia na belezite (2018). Obtuvo el Concurso nacional de debut literario Yuzhna prolet (2019) y fue nominada a los premios literarios Peroto, en la categoría debut; así mismo fue galardonada en numerosas ocasiones en el concurso nacional de poesía Dobromir Tonev. En 2021, publicó el poemario Gibla.
esta guerra
no es mi guerra
estos cadáveres
que dejas tras de sí
no los conozco
intento vivir tranquila
tener una casa un hijo y un perro
escribir las palabras
antes de que me maten
esta guerra no es mía
estos cadáveres no son de mis enemigos
sonrío a los demonios en silencio
de todas formas alguien en algún lugar
matará
a alguien
————–
тази война
не е моя война
тези трупове
които оставяш след себе си
не ги познавам
опитвам да живея просто
да имам дом дете и куче
да изписвам думите
преди да ме убият
тази война не е моята
тези трупове не са на враговете ми
усмихвам се на демоните мълчаливо
все някой някъде
някого
ще убие
Ina Ivanova
(Bulgaria). Escritora y poeta. Ha publicado sus textos en las revistas Savremennik, Literaturen Vestnik, Stranitsa, Glosi, NO poezia, DIVA!, Nula32, Media Cafe, entre otros. Ha obtenido diferentes premios nacionales de literatura.
Secreto de familia
Lo que la abuela
no cuenta sobre la guerra:
el triste miedo de los hijos de que
las madres tambiénpasanhambre.
————–
Фамилна тайна
Това, което баба
не разказа за войната:
тъжният страх на децата, че
майките същосагладни.
María Lipískova
(Bulgaria). Licenciada en Filología búlgara por la Universidad de Shumen (Bulgaria) y Biblioteconomía por la Universidad de Sofía (Bulgaria). Ha traducido del ruso al búlgaro a numerosos autores, entre otros a Borís Dubin, Yosif Brodski, Polina Barskova o Anna Glazova. Ha obtenido diferentes concursos nacionales de poesía y publicado tres poemarios entre otros, ne-snimane.
soy sordomudo y permanezco en la otra parte
sin ninguna conexión
los vientos aquí encienden las palabras que vuelan
como grandes bolas de fuego
cierro los ojos la materia oscura ha cubierto casi todas las imágenes del recuerdo
ha absorbido los paisajes el espacio los objetos los nombres
no ha quedado nada excepto la resistencia del cuerpo.
————–
аз съм глухоням и стоя от другата страна
без никаква връзка
ветровете тук разпалват думите които се носят
като огромни огнени кълба
затварям очи тъмната материя е покрила почти всички образи на паметта
изсмукала е пейзажите пространството предметите имената
нищо не е останало освен съпротивата на тялото.
Kaloyán Hristov
(Bulgaria). Licenciado en Filología búlgara por la Universidad de Sofía (Bulgaria). Es uno de los creadores y editores de la página web de literatura www.tetradkata.com. Es fundador y editor de la editorial Tetradkata y se desempeña como profesor de lengua y literatura búlgara de secundaria. Los estudios literarios de Kaloyan Hristov han sido publicados en la revista Literaturata, entre otros. Ha participado en el plein air internacional de poesía Metáforas de Sofía (2020 y 2021). Ha obtenido galardones en diferentes concursos nacionales de poesía. Ha publicado en poesía Coincidencias (2018) y Moléculas de sal (2020).
(des)MOBILIZACIÓN
Sumo,
resto,
multiplico en
ecuaciones complejas.
Pero sigo sin hallar respuesta
a la pregunta:
¿Quién ha dividido a la gente durante siglos?
En otra clase aburrida
de formación militar
en la última página
del cuaderno
un chaval dibuja
un corazón blindado.
————–
(де)МОБИЛИЗАЦИЯ
Събирам,
изваждам,
умножавам в
сложни уравнения.
Но все не намирам отговор
на въпроса:
Кой разделя от векове хората?
В поредния скучен час
по военно обучение
на последната страница
на тетрадката
момче рисува
бронирано сърце.
Hristo Muhtánov
(Lyaskovets-Bulgaria, 1991). Poeta. Ha obtenido distinciones en el concurso juvenil Veselin Hanchev, en el concurso estudiantil Boyan Penev, el concurso de poesía de Plovdiv Dobromir Tonev y el concurso literario de Yuzhna prolet. Ha publicado en poesía Opiti za evoliutsia (2017) y Triada (2019).
Comienzo de febrero de 2022
estos días me disperso
por las fronteras de los países como
por los pliegues de mi piel:
mi rostro está salpicado de pequeñas trincheras,
me arrastro por ellas y alcanzo
lugares que no había sospechado:
en algún lugar, entre las estepas y la tundra,
donde la gente aguanta y espera
espera
espera que
el aroma de metal, el sonar de las botas,
el camuflaje, cambien
el color del cielo,
el sabor de la destrucción
(aparto la mirada de mi rostro)
————–
Началото на февруари 2022
тези дни се разпилявам
по границите на държавите както
по гънките върху кожата си –
лицето ми е осеяно с малки окопи,
пълзя по тях и достигам
места, които не съм предполагал –
някъде между степите и тундрата,
където хората търпят и чакат
чакат
чакат
аромата на метал, звука от ботуши,
камуфлажа, който да смени
цвета на небето,
вкуса на разрухата
(извръщам поглед от лицето си)
Teodora Tóteva
(Bulgaria, 1992). Poeta y periodismo por la Universidad de Sofía (Bulgaria). Se desempeña como reportera cultural para las revistas Cherno i byalo, 24 Chasa y Sega. Además, es guionista de programas de televisión en Old School Production y Poslednia pecheli; y cofundadora del sitio web de literatura búlgara moderna www.bookwar.bg. Ha obtenido el Premio del Concurso Literario Nacional Gueorgui Chernyakov (2018). Ha publicado en poesía Goli stihove y Predi tishinata.
La guerra:
amante de los asesinos
hija de la muerte y el tirano
hermana mayor del hambre
destroza las ciudades donde la primavera florece
mata a las madres que amamantan a sus hijos
y llora con la voz de los miles que ya no pueden llorar
…
es aterrador
el dolor en una historia que se repite
y el corazón está tranquilo
como en un refugio antibombas
————–
Войната –
любовница на убийците
дъщеря на смъртта и на тиранина
по-голямата сестра на глада
руши градовете, в които пролетта цъфти
убива майките, откърмили децата си
и плаче с гласа на хиляди, които вече не плачат
…
колко е страшна
скръбта в повтарящата се история
а в сърцето е тихо
като в бомбоубежище